Scoring kredytowy pozwala bankom ocenić, czy osoba wnioskująca o kredyt lub pożyczkę będzie w stanie spłacać zobowiązanie w terminie. W artykule wyjaśnimy, czym jest w praktyce scoring kredytowy, jakie czynniki na niego wpływają i w jaki sposób instytucje finansowe wyliczają jego wartość.
Jeśli złożysz wniosek o kredyt lub pożyczkę, bank przystąpi do jego analizy. Oceniając swoje ryzyko wynikające z zawarcia umowy, określi nie tylko Twoją zdolność kredytową, ale także scoring. Czym jest scoring kredytowy?
Scoring kredytowy — co to jest?
Scoring kredytowy to ocena punktowa, która pozwala określić wiarygodność płatniczą osoby wnioskującej o kredyt oraz oszacować prawdopodobieństwo terminowej spłaty zobowiązania w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Scoring kredytowy jest więc rodzajem prognozy ilustrującej, w jaki sposób będziesz spłacać zaciągnięte zobowiązanie. Ocena scoringowa odbywa się poprzez porównanie konkretnych danych wnioskującego (przeczytasz o nich w kolejnym akapicie) do danych innych kredytobiorców. Scoring kredytowy może przybierać formę scoringu aplikacyjnego i scoringu behawioralnego.
Scoring aplikacyjny to ocena wyliczona na podstawie danych osobowych i majątkowych, które dostarczył wnioskujący. Podstawą wyliczenia scoringu aplikacyjnego są dane wpisane przez klienta do tzw. karty scoringowej.
Scoring behariowalny to ocena punktowa, która bazuje na informacjach pozyskanych bezpośrednio przez instytucję finansową. Wynik scoringu behawioralnego ilustruje zachowania wnioskującego w odniesieniu do jego zobowiązań finansowych. Wyliczając scoring behawioralny, kredytodawca dokładnie zweryfikuje:
- czy wnioskujący spłaca terminowo swoje kredyty i pożyczki, czy spóźnia się ze spłatą;
- czy wnioskujący dokonuje terminowych płatności stałych, regularnych opłat: czynszu, abonamentu telefonicznego czy kosztów mediów: wody, prądu, gazu;
- jak kształtują się operacje wykonywane za pośrednictwem rachunku bankowego wnioskującego.
Jakie czynniki wpływają na scoring?
Najważniejsze elementy, które wpływają na scoring bankowy to:
- wiek i stan cywilny wnioskującego;
- wykształcenie;
- wykonywany zawód;
- miejsce zamieszkania;
- długość trwania aktualnej umowy o pracę i częstotliwość zmiany zatrudnienia w przeszłości;
- wysokość i źródło dochodów;
- koszty związane z utrzymaniem gospodarstwa domowego;
- liczba osób na utrzymaniu;
- posiadany majątek: w tym oszczędności i środki trwałe — np. nieruchomości;
- posiadane polis ubezpieczeniowych.
Czy każdy bank stosuje taki sam system wyliczania scoringu?
Choć wyliczając scoring, wszystkie banki biorą pod uwagę te same kryteria, dokonują obliczeń w indywidualny sposób, kierując się własnymi procedurami i polityką ryzyka. Wyniki oceny punktowej dla tego samego klienta w różnych instytucjach finansowych mogą kształtować się w odmienny sposób.
Co ważne — każdy z kredytodawców określa własny punkt odcięcia (ang. cut offscore). Jeśli ocena punktowa wnioskującego o dodatkowe środki będzie sporo niższa niż jego wartość, decyzja o przyznaniu finansowania będzie negatywna. Jeśli ocena będzie zbliżona do punktu odcięcia, kredytodawca może udzielić pozytywnej decyzji, proponując jednak niższą kwotę finansowania.
Czy samodzielne wyliczenie scoringu jest możliwe?
Wyliczając scoring kredytowy swoich klientów, banki stosują nowoczesne kalkulatory, które analizują wprowadzone dane. Podstawą kalkulacji są nie tylko dane pozyskane od wnioskujących, ale także te zgromadzone przez samych kredytodawców – pochodzące m.in. z Biura Informacji Kredytowej. Samodzielne wyliczenie własnego scoringu nie jest więc możliwe.
Scoring kredytowy a scoring BIK
Scoring to określenie stosowane nie tylko w odniesieniu do oceny ryzyka instytucji udzielających kredytów i pożyczek, ale także do stworzenia oceny punktowej w Biurze Informacji Kredytowej.
Scoring BIK jest dla instytucji finansowych istotnym źródłem informacji na temat wiarygodności finansowej wnioskującego o dodatkowe środki. Może on przybierać wartość od 1 do 100. Im wyższy, tym większa szansa, że potencjalny kredytobiorca będzie spłacał zobowiązanie w terminie (największe szanse na otrzymanie kredytu daje ocena punktowa w przedziale 80-100).
Analitycy wyliczają scoring na podstawie danych zgromadzonych w bazie BIK przy pomocy starannie opracowanej formuły matematycznej.
Najważniejsze kryteria, które wpływają na scoring BIK, to:
- terminowość spłaty zobowiązań kredytowych i pożyczkowych;
- korzystanie z kart kredytowych i kredytów konsumpcyjnych;
- liczba złożonych w ciągu ostatnich 12 miesięcy wniosków o inne kredyty;
- doświadczenie kredytowe rozumiane jako okres trwania historii kredytowej BIK.
Jak zadbać o wysoki scoring kredytowy?
Wysoki scoring to jeden z najważniejszych warunków pozytywnej decyzji kredytowej. W szczególnych sytuacjach może także zadecydować o otrzymaniu korzystniejszych warunków finansowania. Jeśli w najbliższej przyszłości planujesz złożenie wniosku o kredyt, zadbaj o to, aby ocena punktowa była jak najwyższa. Co możesz zrobić?
- Zadbaj o terminową spłatę rat kredytów i pożyczek.
- Zadbaj o terminowe regulowanie opłat za media, czynsz, rachunków za internet i telefon.
- Zrezygnuj ze składania wniosków kredytowych w zbyt dużej liczbie bankó W przypadku kredytów hipotecznych pozostać przy dwóch lub trzech.
- Nie przekraczaj limitu na karcie kredytowej, a jeśli to możliwe — spłacaj zadłużenie w trakcie okresu bezodsetkowego.
- Jeśli to możliwe, zadbaj o posiadanie umowy o pracę na czas nieokreślony. W oczach banków to najbardziej stabilna i pewna forma zatrudnienia.
Pamiętaj jednak, że jeśli w ciągu ostatnich miesięcy nie dbałeś o regularność wpłat i regularnie przekraczałeś limity na karcie, nie odbudujesz swojego scoringu natychmiast. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim regularność i dojrzałe podejście do własnych finansów. To właśnie one są gwarancją zbudowani finansowej wiarygodności.
Źródło
- https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/kredyty/scoring-kredytowy-co-to-jest-i-jak-go-podwyzszyc/vjttjj7